Τελετή μνήμης για τους εκτελεσθέντες την 9-4-1944 στην Ξυλαγανή Ροδόπης
ΤΙΜΗΘΗΚΕ Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ 29 ΠΑΛΙΚΑΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΥΛΑΓΑΝΗ ΠΟΥ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΗ ΤΟΥ 1944 ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ
Η μνήμη των 29 παλικαριών Ξυλαγανιωτών που εκτελέσθηκαν για την αντιστασιακή τους δράση τον Απρίλη του 1944 τιμήθηκε σήμερα σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Μαρώνειας Σαπών και τον Πολιτιστικό όμιλο Ξυλαγανής .
Στο μνημείο που βρίσκεται στην είσοδο της Ξυλαγανής όπου μαρτύρησαν οι ήρωες Ξυλαγανιώτες παρέστησαν βουλευτές,αυτοδιοικητικοί ,εκπρόσωποι του στρατού και της Αστυνομίας ,απόστρατοι και φυσικά απόγονοι των πεσόντων.Στην επιμνημόσυνη δέηση προεξήρχε ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μαρωνείας Κομοτηνής Παντελεήμων ,το προσκλητήριο πεσόντων εκφώνησε ο Αντιδήμαρχος Πέτρος Δουδουλακάκης ,χαιρετισμό απεύθυνε ο Δήμαρχος Μαρώνειας Σαπών Γιάννης Σταυρίδης και ομιλία η απόγονος του ήρωα Ηλία Δαγτζίδη μαθήτρια γυμνασίου, Πωλίνα Τερζίδου.Η τελετή ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων και ανάκρουση του εθνικού ύμνου .Αθάνατοι!
Ακολουθούν ο χαιρετισμός του Δημάρχου και η ομιλία της απογόνου του πεσόντος:
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΣΑΠΩΝ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΙΔΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ 29 ΞΥΛΑΓΑΝΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ
Ξυλαγανή 12 5 2019
Σεβασμιότατε
Αιδεσιμότατε
Κύριοι Βουλευτές
Κύριοι και Κυρίες συνάδελφοι στο Δημοτικό Συμβούλιο
Κύριοι εκπρόσωποι εφεδροπολεμικών και αντιστασιακών οργανώσεων
Κυρίες και κύριοι
Πέρασαν 75 χρόνια από τον πικρό εκείνο Απρίλη του 1944 όταν 29 παλικάρια από την Ξυλαγανή έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την πατρίδα περνώντας στο Πάνθεον των Ελλήνων Ηρώων γράφοντας μία ακόμη λαμπρή σελίδα στην νεώτερη ιστορία του τόπου και χαράσσοντας ανεξίτηλα την συλλογική μας μνήμη.
«Ήθελαν να είναι ελεύθεροι και τους σκότωσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής» αναγράφει η επιτύμβια πλάκα ,εδώ στο μνημείο που στήθηκε στη μνήμη των 29 συμπατριωτών μας αποτυπώνοντας επιγραμματικά το νόημα της θυσίας τους.
Οι 29 Ξυλαγανιώτες Θρακιώτες ήρωες που σήμερα τιμούμε αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι μίας μαρτυρικής ιστορίας της ιστορικής Θράκης που δυστυχώς δεν έχει δεόντως αναδειχθεί δεόντως ούτε έχει την θέση που της αρμόζει στην συλλογική μνήμη.
Την εποχή εκείνη η Θράκη ζώστηκε με μία σκληρή και ανάλγητη κατοχή. Στις Γερμανικές δυνάμεις προστέθηκαν και οι Βουλγαρικές που διείδαν την ευκαιρία υλοποίησης των στρατηγικών επιδιώξεων των εθνικιστικών ηγεσιών τους μέσα από την εφαρμογή μέτρων εκβουλγαρισμού των Θρακιωτών ,αλλοίωσης του εθνικού φρονήματός τους ,της θρησκευτικής τους αναφοράς αλλά και του πληθυσμού με μετακινήσεις και εκτεταμένους εποικισμούς .Σε κάθε χωριό εγκαταστάθηκαν Βούλγαροι ,η ελληνική γλώσσα τέθηκε υπό διωγμό ,η βία και η σκληρότητα ήταν κομμάτι μίας καθημερινότητας όπως και οι αρπαγές ζώων και πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων των ελλήνων.
Οι Βούλγαροι είχαν ξαναπατήσει το πόδι τους στη Θράκη το 1913 και μέχρι το 1920 που η Θράκη ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό εφάρμοσαν μία πολιτική βίαιου εκβουλγαρισμού του τοπικού πληθυσμού με συνακόλουθη αλλοίωση του πολιτιστικού αλλά και του θρησκευτικού υπόβαθρου της .Στόχος η δημιουργία τετελεσμένων που θα οδηγούσαν σε ένα νέο στάτους κβο ,έναν εθνικό κατ ουσίαν ακρωτηριασμό της Ελλάδας .Η συνθήκη των Σεβρών απέτρεψε αυτήν την εξέλιξη ο στόχος όμως των Βούλγαρων εθνικιστών προφανώς παρέμενε άσβεστος και η ευκαιρία δόθηκε με τα νέα δεδομένα που δημιούργησε στην Βαλκανική χερσόνησο ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Παρόλα αυτά το ηθικό των Θρακιωτών δεν κάμφθηκε και η αντίσταση στον κατακτητή που έδειχνε καθημερινά το σκληρό του πρόσωπο ήταν διαρκής και ακάματη.
Μέσα στα στήθη των παλικαριών της Ξυλαγανής ,προσφύγων όλων από εδάφη που κυρίως κυρίευσε η Βουλγαρία ,η φλόγα της αντίστασης και του θυμού άσβεστη .Ίσως να έπαιξε ρόλο σε αυτήν την στάση και η καταγωγή των κατακτητών που αποτελούσε μία διαρκή υπόμνηση των χαμένων πατρίδων της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων της .
Η ηρωική απόφασή τους να πλαισιώσουν τις αντιστασιακές ομάδες όπου δρούσαν στη Θράκη,η μετέπειτα σύλληψη ,βασανισμός και εκτέλεσή τους ,η θυσία τους αυτή καθαυτή ήταν το λίπασμα στο δέντρο της λευτεριάς που ξαναζωντάνευε αφού πλέον το 1944 η ήττα των δυνάμεων του άξονα ήταν αναπότρεπτη
Ο Μαρτυρικός τους θάνατος κληροδοτεί σε όλους εμάς ,τους φορείς αυτής της βαριάς εθνικής κληρονομίας ένα ύψιστο χρέος.
Να κρατήσουμε τη μνήμη και την θυσία τους ζωντανή.
Να μην επιτρέψουμε στη συλλογική μνήμη να ξεχάσει .
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, το μήνυμα της θυσίας τους είναι επίκαιρο.
Στις μέρες μας που η πατρίδα περνά δύσκολες ώρες και ορισμένες φορές γίνεται πολύς λόγος για την εθνική μας κυριαρχία, αυτοί οι αγωνιστές μας στέλνουν ακόμη ένα μήνυμα, Να παραμείνουμε αταλάντευτοι στις θέσεις μας να φυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού την πατρίδα και την ανεξαρτησία της.
Ναι είμαστε περήφανοι για εκείνους και δηλώνουμε ότι η σημαία του αγώνα ,της αντίστασης ,της προσδοκίας για ένα μέλλον καλύτερο δεν θα υποσταλεί ποτέ.
Για μας η δική τους θυσία είναι ιστορική ταυτότητα!
Ας αναπαύσει ο Θεός τις ψυχές των παλικαριών εκείνων και να κρατήσει τη μνήμη τους Αιώνια
Αθάνατοι!».
Σας ευχαριστώ”
OΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΩΛΙΝΑΣ ΤΕΡΖΙΔΟΥ ΑΠΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΗΡΩΑ ΗΛΙΑ ΔΑΓΤΖΙΔΗ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ 29 ΞΥΛΑΓΑΝΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ
Σεβασμιότατε Κύριοι επίσημοι Αξιότιμοι απόγονοι των ηρών μας Συγχωριανοί και συγχωριανές μας 75 χρόνια πέρασαν από τον μαρτυρικό εκείνο Απρίλη του 1944 όταν 29 παλικάρια της Ξυλαγανής έβαψαν με το αίμα τους το χώμα του τόπου μας και έγιναν μάρτυρες μίας ακόμη Βουλγαρικής θηριωδίας από τις πολλές που η Θράκη μας έζησε. Λίγο μόνο καιρό πριν χαράξει η λευτεριά στην Ελλάδα ο γερμανοβουλγαρικός ζυγός που την είχε ζώσει έδειχνε το σκληρότερό του πρόσωπο .Εκτελέσεις ,βασανισμοί, αρπαγές περιουσιών ,στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το μαύρο πέπλο του ναζισμού είχε σκεπάσει τα πάντα. Ειδικά στη Θράκη και φυσικά και στην Ξυλαγανή μας η Βουλγαρική κατοχή ήταν ιδιαιτέρως σκληρή και στόχο είχε τον αφελληνισμό της περιοχής και τον βίαιο εκβουλγαρισμό της. Έγιναν προσπάθειες υπαγωγής του πληθυσμού στο βουλγαρικό εκπαιδευτικό σύστημα οι οποίες ωστόσο δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, παράλληλα με απαγόρευση χρήσης της ελληνικής γλώσσας και επιβολής χρήσης της βουλγαρικής στη δημόσια ζωή. Επίσης η ελληνική εκκλησιαστική δομή αναιρέθηκε για να ενταχθούν οι εκκλησίες στην βουλγαρική εξαρχία. Κι όμως η φλόγα των γνήσιων ελλήνων πατριωτών έκαιγε άσβεστη μέσα τους .Λαχταρούσαν εκείνη την αχτίδα της λευτεριάς ,την ελευθερία για την οποία τόσοι και τόσοι αγώνες έγιναν στο διάβα του χρόνου. Τα παλικάρια της Ξυλαγανής δεν φοβήθηκαν. ʼκουσαν το κάλεσμα της μητέρας πατρίδας και αποφάσισαν να προσφέρουν όλες τους τις δυνάμεις στην προσπάθεια της απελευθέρωσης .’Ηδη οι εστίες της αντίστασης ήταν πολλές και το μήνυμα της επερχόμενης ήττας του άξονα είχε πλέον διαδοθεί παντού. Δυστυχώς όμως προδόθηκαν και συνελήφθησαν .Βασανίστηκαν επί μέρες και στο οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης γράφοντας έτσι μία ακόμη λαμπρή σελίδα αντίστασης και αυτοθυσίας στην τοπική ιστορία . Οι Ξυλαγανιώτες μεταξύ των οποίων και ο δικός μου πρόγονος Ηλίας Δαγτζίδης ήταν άνθρωποι καθημερινοί ,άνθρωποι του μόχθου και της βιοπάλης .Κι όμως η φωνή της ελευθερίας μίλησε μέσα τους και τους κατέστησε ήρωες ,μοναδικούς και ταυτόχρονα μέλη του Πάνθεου των χιλιάδων εκείνων Ελλήνων που θυσιάστηκαν για την ελευθερία ,για την πατρίδα … Η ηρωική πράξη των 29 Ξυλαγανιωτών παλικαριών δεν ξεχνιέται . Παραμένει ζωντανή στην συλλογική μνήμη για να μας θυμίζει το διαρκές ιστορικό μας χρέος. Και μεις οι νεώτεροι είμαστε περήφανοι για τους προγόνους μας Για τους Ξυλαγανιώτες εκείνους ήρωες που δεν σκέφτηκαν στιγμή το φόβο και έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν για την πατρίδα και το έθνος. Η μαρτυρική τους στάση είναι τιμή αλλά και ευθύνη. Στη λήθη της ιστορίας απαντάμε με την αυτογνωσία της ιστορικής μας διαδρομής και την κληρονομιά εκείνη που καταστήσει την Ξυλαγανή στους τόπους που γέννησαν μάρτυρες και ήρωες για την Θράκη, την Ελλάδα μας.. Ας είναι η μνήμη τους αιώνια! Ας είναι οι ήρωες πρόγονοί μας ΑΘΑΝΑΤΟΙ Σας
Από το Σύνδεσμό Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας Ν Ροδόπης στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Πρόεδρος κ. Τσαβδαρτζής Ιωάννης, ο οποίος κατάθεσε στεφάνι στο μνημείο πεσόντων.